Panzanella, zomers lekker!

Heb je nog oud brood over? Werp het dan zeker niet weg en geef het een keertje niet aan de kippen, want je kunt er heerlijke Italiaanse gerechten mee maken. Onlangs deelde ik hier het recept voor de bekende klassieker pappa al pomodoro, vandaag maakte ik de zomerse panzanella, een Toscaanse 'salade' van oud geweekt brood, komkommer, ajuin en tomaten. Omdat het brood in water geweekt is en daarom makkelijk te bewaren, was panzanella vroeger voor de boeren een ideaal gerecht om mee te nemen tijdens hun lange werkdagen op het veld. Ook vandaag de dag is panzanella een populair gerecht dat vooral op warme dagen gegeten wordt als verfrissende primo. En bij mensen op hoge leeftijd is deze verfrissende schotel nog het meest geliefd, temeer omdat het geweekte brood goed te kauwen is. Daarom wordt panzanella ook wel l'energetico dei nonni genoemd, de energie voor de oma's en de opa's.

Wist je overigens dat er jaarlijks op meerdere plaatsen in Midden-Italië speciale festiviteiten gewijd zijn aan de panzanella? Zo vindt in Monterotondo nabij Rome elke eerste zondag van juli de Sagra della panzanella of het 'Festival van de panzanella' plaats en ook in San Donato, een gehucht van de gemeente Orbetello in Toscane is het in juli twee weken feest met de Sagra della panzanella e del maiale alla griglia. Vertrek je in augustus richting Italië? Dan moet je in de dagen van de aanloop naar Ferragosto (Maria-Hemelvaart) naar Lamoli, een klein gehucht van de gemeente Borgo Pace dat op de grens van de Marken, Umbrië en Toscane ligt. Op de Sagra della panzanella in Lamoli kun je naast panzanella ook andere heerlijkheden proeven, denk daarbij alleen al maar aan gnocchi con ragù di anatra, penne all'arrabbiata, spiedini e salsicce alla griglia en piadine e panini farciti con prosciutto, lonza o salsicce. Dat alles overgoten met een lekker wijntje en het Italiaanse culinaire geluk kan niet op! Heb je de saga in Lamole net gemist, dan kun je nog snel aanschuiven in het dorpje Onello, een gehucht van de gemeente Cascia in de regio Umbrië, waar zaterdags na Ferragosto een Sagra della panzanella plaatsvindt waarbij ook elk jaar een muzikaal optreden van een bekende Italiaan of een Italiaanse groep op het programma staat.

Ben je al terug uit vakantie of blijf je dit jaar in eigen land? Laat het dan niet aan je hart komen en zet je op een zalig buitenplekje aan tafel, schenk een glaasje rode wijn in en geniet van het stralende weer en van je zomers lekkere panzanella, dan lijkt Italië alvast heel dichtbij!

Bron recept: Eet, proef en beleef Toscane van Giulia Scarpaleggia (mits enkele kleine aanpassingen)

Ingrediënten (4 personen)

300 g oudbakken Toscaans brood of gewoon witbrood*
1 rode ui
2 tomaten
3/4 komkommer
verse basilicum
extra vergine olijfolie
witte wijnazijn
peper
zout (eventueel)

* In Toscane gebruiken ze voor dit gerecht pane sciocco, het typische zoutloze brood dat bij ons jammer genoeg moeilijk te vinden is. Gebruik daarom gerust gezouten brood, maar voeg aan de panzanella geen extra zout toe.

Aan de slag

Breek het brood in stukjes, doe ze in een ruime kom en week ze in koud water. Snij de ui in flinterdunne plakjes. Snij de tomaten in onregelmatige stukken en de komkommer in plakjes. Schil voor een mooi kleureffect de komkommer met een dunschiller afwisselend wel en niet. Knijp het brood goed uit, verkruimel het met je handen, doe het in een ruime terrine en vermeng met de ui, tomaten, komkommer en met de hand gescheurde basilicumblaadjes. Roer er ruim olie, een beetje azijn, peper en eventueel wat zout door. Zet de salade minstens een halfuur in de koelkast en dien hem op.


Buon appetito!
De Foodmadam.